Geavanceerde 3D-beeldvorming zoals CT en MRI zijn niet meer weg te denken uit de zorg. Met deze 3D beelddata kan de anatomie (en pathologie) van een patiënt gedetailleerd gemodelleerd worden. Deze 3D modellen worden steeds vaker geprint om vervolgens gebruikt te worden bij het plannen en uitvoeren van een behandeling, maar ook om het klinische probleem duidelijk te maken aan de patiënt. Tijdens de operatie wordt het plan vervolgens uitgevoerd met computer navigatie of patiënt specifieke 3D-geprinte instrumenten. Het faciliteren en gebruiken van dit soort technieken staat centraal in het 3D-Lab+ LUMC.
Het doel van het 3D-Lab+ is dan ook het optimaal integreren van toegankelijke 3D technieken in de drie pilaren van het LUMC: patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Het 3D-Lab+ stimuleert en faciliteert samenwerking tussen afdelingen in het LUMC voor het realiseren van hoogwaardige patiëntenzorg en het drijven van innovaties op dit gebied.
Patiëntenzorg
Binnen de patiëntenzorg draagt het 3D-Lab+ actief bij aan de planning en uitvoering van complexe operaties. Zo wordt er regelmatig een 3D-planning gemaakt voor kaakreconstructies met bot van het kuitbeen. De operatie wordt gepland met behulp van een 3D model gebaseerd op CT en MRI data van de patiënt. Met 3D geprinte zaagmallen die precies op het bot van de patiënt passen wordt de tumor vervolgens nauwkeurig verwijderd.
Het bot defect wordt vervolgens gereconstrueerd met bot van het kuitbeen. Ook hiervoor worden patiënt specifieke zaagmallen gemaakt die precies op het kuitbeen passen en aangeven hoe er gezaagd moet worden om een goede reconstructie van het kaakbot te maken. Door de operatie vooraf, in overleg tussen 3D-Lab+ en de chirurg, virtueel voor te bereiden en tijdens de operatie speciale 3D geprinte zaagmallen te gebruiken wordt er veel kostbare OK-tijd bespaard. Inmiddels is bij meer dan 25 patiënten een dergelijke reconstructie door het 3D-Lab+ voorbereid.
Een ander veel voorkomende toepassing is het ontwerpen van patiënt specifieke implantaten voor de schedel of oogkas. Zo’n implantaat wordt ontworpen op basis van 3D informatie, en vervolgens gefreesd en gesteriliseerd en tijdens de operatie in de patiënt geplaatst. In het LUMC heeft het 3D-Lab+ inmiddels voor 40 patiënten een PEEK implantaat ontworpen.
Onderzoek en onderwijs
Voortkomend uit de uitdagingen in de patiëntenzorg, is juist het ontwikkelen van nieuwe technologieën en de evaluatie daarvan een belangrijke bijdrage van het 3D-Lab+. Een voorbeeld hiervan is de recente ontwikkeling van de “DROP-IN gamma probe”, een medisch instrument om tumor uitzaaiingen, zoals gezien in de 3D virtuele chirurgie planning, specifiek terug te kunnen vinden tijdens de minimaal invasieve operatie met behulp van een robot. Een gamma probe detecteert radio-farmaceutische zoekstoffen die zich specifiek hechten aan bijvoorbeeld prostaatkanker cellen. De DROP-IN gamma probe heeft veel meer bewegingsvrijheid dan een traditionele probe en is daardoor veel gebruiksvriendelijker. Na ontwerp, productie, grondig onderzoek en CE-certificering, wordt dit instrument momenteel klinisch toegepast.
Het toepassen van geavanceerde (nieuwe) 3D technieken in de patiëntenzorg, vraagt om adequate training. Daarom is het 3D-Lab+ ook betrokken bij meerdere opleidingsprogramma’s binnen het LUMC, Bioscience Campus, Universiteit Leiden en de Medical Delta.
