“Medische technologie is als Formule 1”

Met gierende banden gaat de eerste editie van TechMedMaandag van start!
Elke eerste maandag van de maand gaan we in op medische technologie in het LUMC.
Professor Fijs van Leeuwen (Radiologie) en Jerry van der Ploeg (Hoofd afdeling Design en Prototyping) zien sterke vergelijkingen met de modernisering van de chirurgische zorg en schreven daar over in MTIntegraal.

Medische technologie als Formule 1, hoe zie je dat?

Fijs “Waar Max Verstappen onze nationale held is binnen de Formule 1, is het binnen de zorg niet de chirurg, maar de patiënt die als taak heeft om de race te winnen. De patiënt is aan het stuur en verdient heldendom voor het moedig aangaan van de strijd, ongeacht de uitkomst. Artsen, laboranten, onderzoekers, technici etc. staan klaar als ‘pit-crew’ om ervoor te zorgen dat de patiënt maximaal kan presteren onder de druk. Deze ‘pit-crew’ heeft de taak de mankementen aan de auto (lees: lichaam) van de patiënt met optimale efficiëntie te corrigeren.”

Alleen brandstof bijvullen en banden verwisselen volstaat niet meer inmiddels, vanwege de technische snufjes in de wagens. Zie je daar ook een verband met de patiëntenzorg?

Fijs: “Ook chirurgen kunnen niet meer toe met simpele chirurgische instrumenten om de beste zorg te verlenen. We worden steeds afhankelijker van technische hulpmiddelen, de medical devices. Een van de bekendste voorbeelden is robot-geassisteerde laporoscopische chirurgie, inmiddels al gebruikelijk binnen de urologische oncologie. Ook al is het (nog) niet een robot die zelfstandig de ingreep uitvoert, het onderstreept wel dat er letterlijk steeds meer techniek is komen te staan tussen de patiënt en de behandelend chirurg. Die toenemende hoeveelheid van techniek (denk hierbij ook aan de digitalisering en kunstmatige intelligentie) betekent dat de rol van technisch personeel steeds belangrijker wordt in de zorg.”

Formule 1 is bij uitstek een proeftuin voor innovatie. Verschillende autofabrikanten bestrijden elkaar met de slimste technologieën die ze zelf ontwikkelen. Hoe doen we dat in het LUMC?

Jerry: “Het efficiënt ontwikkelen van chirurgische apparatuur is alleen mogelijk door de combinatie van verschillende aspecten: de behoeftes van de patiënt, de uitdagingen waar de chirurgen tegenaan lopen, de beschikbare detectietechnieken en instrumenten, en (zeker niet onbelangrijk) de mogelijkheid om kwalitatief hoogstaande prototypen in huis te produceren. Binnen het LUMC werkt de afdeling Design & Prototyping samen met onderzoeksgroepen, chirurgen en afstudeerders van de Leidsche Instrumentenmakers School aan de totstandkoming van innovatieve chirurgische instrumenten. Succes is voor ons niet alleen de realisatie van werkende prototypen, waarvan de efficiëntieverbeteringen beschreven zijn in wetenschappelijke publicaties en patenten. Wat vooral waarde heeft is de translatie van prototypen naar commerciële producten en daarmee applicatie in routine zorg. Van werkplaats tot patiënt dus eigenlijk.”

Met welk product zijn jullie recent over de finishlijn gekomen?

Jerry “Een recent succes is de DROP-IN gamma probe. Dit is een geminiaturizeerde gamma-stralen detector die tijdens robot geassisteerde laparoscopische chirurgie aan een draad via een trocart (doorvoer in de buikwand) ingebracht kan worden. Tijdens bijvoorbeeld prostaatkanker chirurgie kan de DROP-IN probe vervolgens gepositioneerd worden met de chirurgische instrumenten waardoor het makkelijker wordt om schildwachterklieren en/of tumor metastasen efficiënt op te sporen.”

 “Het tot stand brengen van een chirurgisch hulpmiddel is geen eenvoudige klus. Met name het interpreteren en vertalen van de chirurgische behoeften naar een technisch maakbaar product is altijd een uitdaging. De detector moet optimaal blijven werken (sensitiviteit en specificiteit), de ergonomie dient optimaal te zijn en niet geheel onbelangrijk: het product moet steriliseerbaar te zijn om de gebruikskosten te minimaliseren.”
Slechts enkele maanden na het op de markt komen van de steriliseerbare DROP-IN gamma probe lag er alweer een nieuwe publicatie klaar met daarin een tweede generatie gamma-stralen probe: de CLICK-ON probe. “In dit ontwerp zijn er concreet stappen gezet richting de verdere integratie van gamma-detectoren met de chirurgische instrumenten. We doen dit overigens ook voor fluorescentie. Je zou kunnen zeggen dat dit een stap is richting ‘slimme instrumenten’ die specifieke weefseleigenschappen kunnen detecteren tijdens chirurgische handelingen.” aldus Jerry.

Meer weten over de ontwikkelingen van medische technologie in het LUMC?
Of heb je zelf een ontwikkelvraagstuk?
Kijk op www.prototyping-lumc.nl

Lees het artikel ‘De technische crew binnen de moderne chirurgie’, en andere interessante items over medische technologie in Nederland op MTIntegraal, platform medische technologie.